Tzv. riblje oko je ultraširokougaono sočivo za snažnu vizuelnu distorziju, namenjenu kreiranju široke panoramske ili hemisferne slike. Ovim sočivima se postiže izuzetno širok ugao gledanja. Umesto slika sa pravolinijskom perspektivom, "riblje oko" koristi poseban način mapiranja koji slici daje karakterističan konveksni (ispupčen) izgled.
Termin "riblje oko" je 1906. godine smislio američki fizičar i pronalazač Robert Vud, vodeći se načinom na koji ribe pod vodom vide ono što je iznad površine (slike koje one vide imaju ultra-hemisferični izgled, fenomen "Snelovog prozora"). Sa praktičnom upotreboma ovih sočiva krenulo se 1920-ih godina, i to u meteorologiji za proučavanje oblaka. Ugao posmatranja "ribljih oka" je obično između 100 i 180 stepeni, dok tačka fokusa tj. žižna daljina zavisi od filmskog formata za koje je sočivo namenjeno.
Masovna proizvodnja i upotreba "ribljeg oka" u fotografiji krenula je početkom 1960-ih i ono se uglavnom koristi zbog jedinstvenog, izobličenog izgleda fotografija koje se njegovom upotrebom dobijaju. "Riblje oko" ima i druge primene, poput projektovanja slika koje su snimljene uz pomoć njega (ili kompjuterski generisane) na hemisferni ekran. Takođe, koristi se u naučnoj fotografiji npr. za snimanje aurore i meteora, za proučavanje geometrije krošnji drveća ili za izračunavanje sunčevog zračenja pri površini Zemlje.
"Riblje oko" se koristi i za tzv. špijunke na vratima, zbog širokouganog pogleda koji omogućava posmatraču.
***
Pojma nemam na koji je filmski format fokusiran konveksni Marko Đurić i na šta se sve projektuje, ali riblje oko mi padne na pamet svaki put kada vidim njegov podbuo lik. Taj, čim zine, postiže toliko visok nivo suženog širokougaonog panoramskog pogleda (između 1244 i 1389 stepeni naprednog vida), da je njegovu vizuelnu i naročito mentalnu distorziju jednostavno nemoguće ne videti.
A možda je tako i zbog kratkog animiranog horor-filma "Riblje oko" (1980) Joška Marušića, u kome stvorovi ultrahemisferičnog podvodnog pogleda na svet ispužu na površinu i...
Što krivo sraste, vrijeme ne ispravi
Deder Marko gvirni na špijuna
Onako... ultraširokougaono
No comments:
Post a Comment